صاحب این خانه تهران را از گرسنگی نجات داد

در خانه امین الضرب دیگر هیچ سروصدایی از سال های مشروطه نیست. خانه ای که در اعیاد و جشن ها و ده شب اول ماه محرم به اطعام هزاران نفر شهرت داشت و جز مهربانی صاحبش چیزی از غریبه و بیگانه در راه نمانده بود.

به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، حاج ميرزا ​​حسين كمپاني تنها يك تاجر محترم براي سرمايه خود نبود. اعتماد به نفس و انسانیت او حرف مردم کوچه و بازار بود. در صفحات تاریخ معاصر آمده است که او در زمان خود منشأ خدمات بسیاری بوده است.

صفحات تاریخ مشروطه می گوید که اکثر متخصصان دنیا معیارهای آن روزها را دیدند و دل به آنها دادند. آنها در صف اول برای مطالبه عدالت ایستادند و از اهدای پول خود در این راه ابایی نداشتند.

اگر حاجی میرزا حسن کمپانی، صاحب خانه تاریخی امین الضرب، رئیس این گیرگه را در میان تجار دوره قاجار بنامیم، اشتباه نمی کنیم. تاجر بزرگ ثروت خود را وقف مشروطه خواهان کرد و در این راه آنقدر پیگیر بود که فرمان مشروطیت را از در ورودی تالار و تالار منزلش برای کسبه و بازاریان خوانده شد.

اکنون بیش از یک قرن از آن روز می گذرد. خانه معروف امین الضرب در خیابان شاهزاده کبیر و ابتدای خیابان ایران همچنان نفس می کشد. دیگر نمی توان مانند آن روزها درهای این خانه را باز کرد. وارثان خانه در این سال ها کمتر میزبان رسانه هایی بوده اند که فضایی مرموز به فضای داخلی خانه امین الضرب می بخشد. پژوهشگران و کارشناسان میراث فرهنگی تهران می گویند این خانه تنها به ثبت میراث فرهنگی رسیده است و با توجه به قدمت 160 ساله اش، اگر جدی گرفته نشود، ممکن است به سرنوشت خانه های تاریخی در آستانه ریزش تهران قدیم بپیوندد.

داخل صاحب این خانه

در مورد شرکت معروف به امین الضرب، نقل قول های تاریخی زیادی از میراز حسین خان وجود دارد. نام او در چندین کتاب تاریخی ذکر شده است. پدرش ناظر ضرابخانه قاجار بود و پس از آن در این هنر مهارت یافت.

معروف است که میراز حسین خان در شانزده سالگی وارد دنیای تجارت شد و دست از کار برنداشت. کارنامه چشمگیر میرزا حسین خان شرکتی نشان می دهد که او تنها به دنبال سود شخصی از ثروت و اعتمادی که داشت نبود.

احداث راه آهن بین محمد آباد و آمل، احداث کارخانه برق، احداث کارخانه بلورسازی، احداث کارخانه چینی سازی در تهران، احداث کارخانه ابریشم، احداث کارگاه های ابریشم بافی، احداث کاروانسرای حسن آباد در میانه جاده تهران – قم، پیشنهاد تأسیس اولین بانک و اولین کارخانه ذوب آهن تنها بخشی از خدمات این بازرگان در اواسط دوره قاجار بود.

خرید گندم و مهار قحطی

تهران قدیم قحطی های زیادی را تجربه کرد. اما قحطی سال 1988 یکی از شدیدترین قحطی ها بود. در آن زمان خشکسالی در شهرها حاکم بود. کشاورزان ضررهای زیادی را متحمل شدند و گندم طلا شد. اگر کسی لقمه ای نان یا خوراکی داشته باشد از ترس دزدیده شدن آن را در هفت پستو مخفیانه در دهان می گذارد.

در چنین شرایطی کک، ثروتمندان، درباریان و منصوبان آنها را گاز نمی گیرد. مثل همیشه با شکم پر این وضعیت را تماشا می کردند. حتی میرزا حسین خان امین ضرب از ثروت خود در راه مردم استفاده کرد.

در کتب تاریخ معاصر آمده است که به زودی با کشاورزان مازندرانی به توافق رسید و مقادیر زیادی گندم از آنها خرید. برای اینکه این محموله زودتر به تهران برسد، وظیفه ای مضاعف پرداخت و با ورود این محموله گندم، اهالی شهر از گرسنگی و مرگ حتمی نجات یافتند.

سید جمال الدین اسدآبادی مهمان این خانه بود

می گویند همیشه در خانه امین الضرب سفره هایی برای اطعام و روزه و مراسم ملی و مذهبی وجود داشت. ایوان، سردر، حوض خانه و عمارت های این خانه مورد استفاده بزرگان سیاسی و تاریخی بوده است.

آقای جمال الدین اسدآبادی به دعوت ناصرالدین شاه به کشور بازگشت اما در خانه میرزا حسین خان امین الضرب اقامت گزید. میرزا حسین با زبان های مختلف آشنا شد و در عرض دو ماه نزد سید جمال الدین اسدآبادی زبان عربی را فرا گرفت.

او متأثر از اندیشه های اسلامی شیخ است و بیش از هر زمان دیگری برای رسیدن به حقیقت تلاش می کند. پس از تصویب فرمان مشروطه توسط کسبه بازار تهران نماینده مجلس شد تا منافع بیشتری نصیب مشروطه خواهان شود.

ثبت نام به تنهایی کافی نیست

هیچ یک از وارثان خانه امین الضرب که اکنون به عنوان خاندان بزرگ مهدوی شناخته می شود، به گفت وگو درباره خانه و وضعیت دقیق آن بسنده نمی کنند. این خانه به جای مانده از اولین کارآفرین بزرگ تهران تنها در سال 1387 در فهرست آثار میراث فرهنگی ملی کشور به ثبت رسید و نه چیز دیگری.

در این سال ها البته اتفاقات ناگواری زیادی را که می خواهید در این ملک و عمارت قدیمی دیده ایم. حدود 8 سال پیش ساکنان محله ایران متوجه تغییراتی در کاربری این خانه قدیمی شدند. در دیوار بلند شرقی این بنا 8 درب مغازه تعبیه شده است. اکنون با پیوستن به فروشگاه های راست و صنف فروشندگان لوازم خانگی امین حضور، این فروشگاه های مدرن با کرکره های برقی نقره ای رنگ خود به گوشه ای ناهنجار از خانه امین الضرب تبدیل شده اند.

هیچکس نمی داند صاحبان این فروشگاه ها با چه مجوز و حمایت از کدام سازمان این کار را انجام داده اند. بر اساس قانون، هرگونه دخل و تصرف و تغییر کاربری در اموالی که در بافت تاریخی ثبت شده و به ثبت میراث فرهنگی رسیده باشد تخلف محسوب و پیگرد قانونی دارد. به نظر می رسد ادامه این روند سرنوشت خانه های تاریخی گمشده را برای خانه امین الضرب رقم خواهد زد.

خانه موزه مشروطه

نصرالله حدادی مورخ تهران باستان درباره این بنا می گوید: امین الضرب خان ارزش تاریخی زیادی دارد زیرا معماری دوره قاجار در آن مشهود است و از طرفی این مکان محل سکونت یکی از شخصیت های تاریخی تاثیرگذار

این خانه از کاخ های مختلفی تشکیل شده است که ساختمان اصلی آن محل سکونت امین الضرب و سایر بناها محل سکونت خدمه و خانه ورثه و فرزندان وی بوده است.

این کارشناس تهرانی با بیان اینکه ابهامات زیادی درباره خرید این خانه از سوی نهادهای دولتی وجود داشت، اما این رویه بی نتیجه ماند، می گوید: در سال 1370 شرکت توسعه فضاهای فرهنگی قصد خرید این کاخ را داشت اما ورثه و خانواده مهدوی علاقه ای نداشتند. در این مورد، و آنها نبودند، آنها به اندازه کافی همکاری می کنند.

همانطور که قبلا ذکر شد، این بنا دارای ارزش تاریخی فراوانی است و وقایع تاریخی آن به همراه گنجینه نسخه های خطی امین الضرب و اشیای به جا مانده باید با تغییر کاربری خانه از منزل مسکونی به خانه موزه حفظ شود. . .