(ویدئو) دجله با مرگ کشتی می گیرد

فعالیت بیش از حد انسانی و تغییرات آب و هوایی تهدیدی برای نابودی هزاران سال زندگی در رودخانه دجله در عراق است.

به گفته فرارو، بلایای طبیعی بیشماری در کشوری با 42 میلیون جمعیت، عراق که منبع تمدن و کشاورزی است، وجود دارد. از آوریل، دمای هوا بالای 35 درجه سانتیگراد است و طوفان های شن مردم، حیوانات و اتومبیل ها را با پوشش نارنجی پوشانده اند.

و پس از آن تابستان، فصل جهنم برای عراقی ها فرا می رسد، زمانی که دما به 50 درجه سانتیگراد می رسد و برق به دلیل افزایش فشار روی شبکه قطع می شود.

امروزه عراق به یکی از پنج کشور آسیب پذیر در برابر پیامدهای تغییرات آب و هوایی بدلیل خشکسالی، کاهش بارندگی، دمای بالا و تسریع بیابان زایی تبدیل شده است.

دجله تحت تأثیر کاهش بارندگی و همچنین سدسازی در ترکیه، جایی که رودخانه سرچشمه می گیرد، قرار گرفت.

یک خبرنگار خبرگزاری فرانسه در حاشیه رودخانه، از سرچشمه عراقی آن در شمال تا جنوب، سرگردان شد و فاجعه ای را که ساکنان را مجبور به تغییر شیوه زندگی خود کرد، برجسته کرد.

سفر به دجله از کوه های کردستان در محل تلاقی عراق، سوریه و ترکیه آغاز می شود. مردم اینجا با کاشت سیب زمینی و پرورش گوسفند زندگی می کنند.

بیبو حسن دولماسا، 41 ساله، از روستایی در منطقه فیشخابور، نزدیک مرز ترکیه، می گوید که زندگی ما به دجله، کار و کشاورزی ما به آن بستگی دارد. اگر سطح آب پایین بیاید، کشاورزی و کل منطقه ما تحت تأثیر قرار می گیرد. وی توضیح می دهد: آب روز به روز در حال کاهش است.

مقامات عراقی و کشاورزان کرد در عراق ترکیه را متهم می کنند که آب را با نگه داشتن آب در سدهایی که قبل از رسیدن به عراق بر روی رودخانه ساخته است، قطع کرده است.

آمارهای رسمی تایید می کنند که سطح رودخانه دجله در بدو ورود از ترکیه در سال جاری از 35 درصد میانگین مقداری که در 100 سال گذشته به عراق سرازیر شده است، بیشتر نیست.

هر چه میزان احتباس آب بیشتر باشد، جریان رودخانه کمتر می شود. بغداد مرتباً از آنکارا می خواهد که آب بیشتری آزاد کند. در پاسخ، علیرضا گونای، سفیر ترکیه در عراق، در ماه ژوئیه از مردم عراق خواست که از آب موجود به طور موثرتر استفاده کنند. وی در توئیتی اضافه کرد: آب در مقیاس وسیع در عراق هدر می رود.

کارشناسان حتی در مورد روش های آبیاری تصادفی صحبت می کنند: مانند زمان سومری ها، کشاورزان عراقی هنوز از روش غوطه وری برای آبیاری مزارع خود استفاده می کنند که باعث هدر رفتن مقدار زیادی آب می شود.

در برخی نقاط، رودخانه شبیه گودال های آب باران است. حوضچه های کوچک آب در امتداد مسیر رودخانه دیاله، تمام آن چیزی است که از شاخه رودخانه دجله در مرکز عراق باقی مانده است.

به دلیل خشکسالی، امسال مقامات سطح زیر کشت را در سراسر عراق به نصف کاهش دادند. چون در دیالی آب کافی نیست، برداشت نمی شود.

ابومهدی، کشاورز 42 ساله گفت: ما باید کشاورزی را رها کنیم، دام های خود را بفروشیم و ببینیم به کجا می توانیم برویم. ما در اثر جنگ آواره شدیم (ایران و عراق در دهه 1980)، حالا به خاطر آب مهاجرت خواهیم کرد، بدون آب آواره خواهیم شد و هرگز نمی توانیم در این مناطق زندگی کنیم.

ابومهدی ادامه می دهد که برای حفاری چاهی به عمق 30 متر پول قرض کردم، اما کاملاً شکست خورده است و توضیح می دهد که آب نمک حتی برای آبیاری یا برای حیوانات مناسب نیست.

بر اساس آنچه بانک جهانی در پایان سال 2021 هشدار داد، تا سال 2050، افزایش دمای یک درجه سانتیگراد و کاهش 10 درصدی بارندگی منجر به کاهش 20 درصدی آب شیرین موجود در عراق خواهد شد.

سازمان ملل متحد و چندین سازمان غیردولتی در ماه ژوئن هشدار دادند که کمبود آب، چالش های کشاورزی پایدار و امنیت غذایی، محرک های اصلی مهاجرت روستا به شهر در عراق هستند.

بر اساس گزارشی که سازمان بین المللی مهاجرت در ماه اوت گذشته منتشر کرد، تا پایان مارس 2022 بیش از 3300 خانواده به دلیل عوامل اقلیمی در ده استان مرکزی و جنوبی این کشور آواره شدند.

در تابستان امسال، رودخانه دجله در بغداد به حدی پایین بود که خبرگزاری فرانسه از مردان جوانی در حال بازی والیبال در وسط رودخانه فیلم گرفت.

وزارت منابع آب عراق معتقد است که دلیل این امر رسوبات شن و ماسه است. از آنجایی که این رسوبات در جنوب به دلیل نبود جریان آب دیگر تخلیه نمی شوند، در کف رودخانه دجله جمع می شوند و با فاضلاب مخلوط می شوند و باعث ایجاد مشکل در جریان آب رودخانه می شوند.

تا همین اواخر، دولت ماشین آلاتی را برای مکیدن شن های راکد از بستر رودخانه می فرستاد، اما به دلیل کمبود منابع، اکثر پمپ ها از کار افتادند.

هاجر هادی، فعال محیط زیست، 28 ساله، می گوید که از سوی حکومت و مردم از گستردگی این مشکل بی اطلاعی وجود دارد.

این زن جوان در دانشگاه علوم زیستی تحصیل کرده و از سال 2015 با سازمان غیردولتی عراق اقلیم سبز به ویژه در باتلاق ها برای حفاظت از محیط زیست و حمایت از آسیب پذیرترین جمعیت همکاری می کند.

وی اضافه کرد: این طوفان های گرد و غبار از جایی به وجود نمی آیند، بلکه ناشی از افزایش بیابان زایی و کمبود فضای سبز است.

هاجر توضیح می دهد که کمبود آب از کشورهای همسایه باعث افزایش خشکسالی و بیابان زایی می شود.

آخرین ایستگاه خبرنگار خبرگزاری فرانسه در راس البیشاه بود. ملاعادل الرشید، نخل‌کار 65 ساله می‌گوید: به این نخل‌ها نگاه کن، تشنه‌اند. آنها به آب نیاز دارند، آیا آنها را با فنجان آبیاری کنم؟ آب دجله و فرات تمام شد، دیگر آب شیرین و حیاتی وجود نداشت.

ملا عادل الرشید برای خود و حیواناتش آب شیرین از مخازن می خرد تا بنوشد. او می گوید که حتی حیوانات وحشی برای تهیه آب آشامیدنی از ساکنان به خانه ها می روند.

وی می افزاید: دولت به من آب نمی دهد، من آب می خواهم، می خواهم زندگی کنم، کشاورزی می خواهم، مثل پدربزرگ هایم که درخت خرما کاشتند و از خرما بهره بردند.