اعتماد نوشت: پس از انتشار اخبار فراوان مبنی بر دستگیری دانشجویان معترض و دیدارهای خشونت آمیز با دانشجویان، انجمن علمی روانپزشکان ایران در نامه ای سرگشاده خطاب به وزیر آموزش و پرورش نسبت به عواقب اتخاذ اقدام قهری با کودکان هشدار داد.
در متن این نامه سرگشاده با امضای مجید صادقی آمده است: رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران نامه ای خطاب به یوسف نوری منتشر کرد. وزیر آموزش و پرورش گفت: در پی اعتراضات گسترده اقشار مختلف جامعه به ویژه نسل جدید، نحوه برخورد با این اعتراضات کشور را در بحرانی گسترده قرار داده است.
در این میان جمعی از دانشجویان نیز به جنبش اعتراضی پیوستند که به گفته جنابعالی در رسانه ها منتشر شد: «ما دانشجو در زندان نداریم و در برخی موارد اگر دستگیر می شوند برای» بحث اصلاح و اصلاح است. آموزش و پرورش در مرکز روانشناسی و دوستان “کارشناسان کار خود را انجام می دهند تا پس از اصلاح به محیط مدرسه برگردند… در این حالت و مرحله ممکن است این دانش آموزان به شخصیت های ضد اجتماعی تبدیل شوند که ما می خواهیم اصلاح کنیم.”
بر اساس این اظهارات، موارد زیر باید مورد تأکید قرار گیرد:
1- از وزارت آموزش و پرورش انتظار می رود تصور دانش آموزان، خانواده ها و جامعه را در مورد مدرسه به عنوان مکانی امن برای تحصیل و پرورش استعدادها و خانه دوم و سرمایه اجتماعی اعتماد به نظام آموزشی که نمی تواند. . در صورت خرابی به راحتی قابل برگشت است با تمام توان محافظت کنید.
2- از وزارت آموزش و پرورش انتظار می رود «کنوانسیون حقوق کودک» را که جمهوری اسلامی ایران ملزم به آن است، رعایت کند. طبق ماده 19 این کنوانسیون، کشورهای عضو باید «تمام اقدامات قانونی، اجرایی، اجتماعی و آموزشی لازم» را برای محافظت از کودک در برابر هر گونه خشونت جسمی یا روحی، آسیب، آزار، بی توجهی، بی توجهی، و بدرفتاری به کار گیرند. دستگیری دانشآموزان معترض به منظور آموزش، مصداق خشونت است که در کنار عدم حمایت مسئولان آموزش و پرورش کشور، پیامدهای بسیار ناگواری را به دنبال دارد:
الف) احساس ناامنی طولانی مدت در بین دانش آموزان و خانواده ها، شکل گیری بی اعتمادی عمیق به نظام آموزشی و قطع ارتباط نسل جدید با نظام آموزشی کشور.
ب) دانش آموزانی که از مشکلات روانی مختلف مانند افسردگی و اختلالات اضطرابی رنج می برند.
ج) موضوع اعتراض و پوشش موقت مشکل و خطر بحران های آتی باقی بماند.
ت) گسترش نارضایتی عمومی و تداوم یا تشدید وخامت شاخص های سلامت روانی و اجتماعی مردم.
3- از وزارت آموزش و پرورش انتظار می رود وظیفه اصلی این نهاد یعنی تربیت و ایجاد اجتماعی نسل آینده را بر عهده بگیرد تا بتواند نقش سازنده ای در اداره امور جامعه فردا داشته باشد. در کنار آموزش علوم و فنون مورد نیاز جامعه، آموزش مهارت هایی مانند ابراز وجود، کار گروهی، تفکر انتقادی و تفکر خلاق مانند جوامع مدرن ضروری است. رویکرد منفعلانه به کنشهای اجتماعی دانشجویان معترض نتیجهای را به بار میآورد که با روند توسعه فوق ناسازگار است. از این رو، از وزارت آموزش و پرورش انتظار می رود بر اساس ماده 29 کنوانسیون حقوق کودک، کودکان را «برای زندگی مسئولانه در جامعه ای آزاد با روحیه تفاهم، صلح، مدارا، برابری زن و مرد تربیت کند. و دوستی بین همه مردم و اقوام. آمادگی و صلاحیت ملی و مذهبی”
4- از وزارت آموزش و پرورش انتظار میرود برای جمعبندی و تفسیر رویدادها و پیگیری رویههای علمی، اخلاقی و مؤثر، از کارشناسان خبره این نهاد کمک بگیرد. پیشنهاد احتمال حضور یک شخصیت ضد اجتماعی در اعتراض دانشجویی با شواهد علمی مغایرت دارد و مصداق بارز سوء استفاده از روانپزشکی در برخورد با معترضان است.
انجمن علمی روانپزشکان ایران به عنوان یک انجمن تخصصی امیدوار است شرایطی را فراهم کند تا نوجوانان بتوانند آزادانه دغدغه ها، مطالبات و اعتراضات خود را در مسیر هموار شکوفایی علمی، اجتماعی و روانی بیان کنند و برای این امر نیازی به ابراز نگرانی ها، مطالبات و اعتراضات خود نداشته باشند. به ناچار در موقعیت های پرخطر قرار می گیرند
این انجمن با توجه به اینکه خود را موظف به کمک به ارتقاء و حفظ سلامت روانی و اجتماعی مردم میداند، از جنابعالی تقاضا میکند در پاسخ به موارد مطروحه در جهت حفظ سلامت دانشجویان و اجرای قوانین، توضیحاتی شفاف به مردم و جامعه علمی ارائه فرمایید. CRC “در حال حاضر”.
هشدار این انجمن نسبت به برخوردهای خشونت آمیز با کودکان معترض در مدارس یا خیابان ها و اعتراضات مردمی در ماه گذشته دومین مورد از این نوع است.
دو هفته پیش و در آستانه هفته ملی کودک، پس از انتشار اخباری مبنی بر کشته شدن تعدادی از کودکان در اعتراضات خیابانی و دستگیری تعدادی از دانش آموزان پس از ورود به فضای مدرسه توسط نیروهای امنیتی، جمعیت حمایت از کودکان و نوجوانان و… سازمان حقوق بشر با صدور بیانیه ای علیه استفاده از روش های قهری، نسبت به استفاده از کودکان هشدار داد و خواستار آزادی هر چه سریعتر کودکان بازداشت شده و توقف خشونت علیه کودکان شد.
البته دستگیری دانش آموزان معترض اتفاقی غیرقابل انکار نبود و اولین واکنش به اتخاذ روش های قهری علیه دانش آموزان معترض در 27 مهرماه از سوی معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بیان شد.
اصغر باقرزاده در واکنش به همبستگی دانش آموزان با اعتراضات مردمی، با اشاره مستقیم به ماهیت اعتراضات کودکان، بدون تایید یا تکذیب رفتار نسل مسئول آموزش و پرورش، گفت: حضور دانش آموزان در روزهای اخیر. ناآرامی یک مسئله امنیتی است اینگونه موارد نیاز به بحث و بررسی دارد اما این بحث را باید از دید یک متخصص و مربی بررسی کرد.عدم ارتباط موثر و مستقیم مشکلات و ما راه حل را در رسیدگی به موضوع می دانیم. .
اولین قدم برقراری ارتباط مستمر، مستقیم و صادقانه با نوجوانان است و اگر راهبرد ما این است باید فعالیت های زیادی انجام دهیم. ابتدا باید شوق رفتن به مدرسه را کاهش دهیم. به مدت 25 ماه، مدارس تعطیل و کلاس ها غایب بودند، کودکان در خانه ماندند و از مدارس دور ماندند. تهدید به تعطیلی مدارس شد.
نبود برنامه های حضوری هیجان انگیز است و مهم این است که مدارس حضوری در گام اول بدون مشکل برگزار شوند. ایجاد فضای مناسب برای آموزش دانش آموزان با مشکلاتی از جمله کمبود واحدها و مسائل دیگر مواجه است، اما ما از زیر بار مسئولیت شانه خالی نمی کنیم و برنامه ما این است که پس از ایجاد آرامش در جامعه که در حال بهبود است با دانش آموزان گفتگو کنیم. اولیای دانش آموزان باید شرایط باز را برای ابراز خود و احساساتشان فراهم کنیم.
یوسف نوری خبرنگار روزنامه «شرق» روز نوزدهم مهرماه اعلام کرد. وی از وزیر آموزش و پرورش درباره صحت بازداشت دانش آموزان معترض سوال کرد که وزیر در پاسخ به این خبرنگار گفت: ما دانش آموزی در زندان نداریم و اگر هم دستگیر شوند تعدادشان زیاد نیست و آنها تعداد آنها زیاد نیست و نمی توانم تعداد مشخصی از آنها را برای بحث اصلاحات بیان کنم.آموزش و پرورش مرکز روانشناسی است و دوستان متخصص کار خود را انجام می دهند تا پس از اصلاح به محیط مدرسه بازگردند.در اعتراضات خیابانی در در این مورد و مرحله، این دانش آموزان ممکن است به شخصیت های ضد اجتماعی تبدیل شوند که ما می خواهیم آنها را اصلاح کنیم.
یک هفته پس از این اظهار نظر وزیر در همایش ملی حضور یافت و در این همایش رویکرد خود را نسبت به جمعیت هدف تغییر داد و اعلام کرد: دانشجویان استقلال طلب هستند، عدالت خواهند، فکر می کنند، در فضای مجازی زندگی می کنند و راحت تر بازی می کنند. هویت خود را می گیرند و جستجو می کنند بر این اساس قبل از این مشکلات فکر می کردیم دانش آموزان به فضاهای فردی و مجازی علاقه دارند اما متوجه شدیم که در فضای مجازی به صورت گروهی بازی می کنند.
ما یک نظام آموزشی وارداتی داریم و این نظام به سمت کالایی شدن رفته است و نهادهای اقتصادی متوجه شده اند که بچه ها در عین حال مصرف کننده هستند و رفتار مصرفی خانواده را تشکیل می دهند. برنامه درسی ما یک رویکرد سیستماتیک است و سیستم مدیریت ما مبتنی بر مدیریت کلاسیک است، نگاه به دانش آموز به یک سیستم حافظه محور و آزمون محور تبدیل شده است، بنابراین بخشی از رشته ها را معرفی می کنیم و به بقیه موارد توجه نمی کنیم. به صورت رسمی، طلاب را از حوزه های اخلاقی و دینی دور کردیم.
در نظام آموزشی ما معلم تنها متکلم است و دانش آموز نقش یادگیرنده را دارد و امتحان می دهد. وقتی به دانشجو اجازه سوال نمی دهیم این سوال تبدیل به انتقاد می شود و اگر به انتقاد پاسخ ندهیم به اعتراض تبدیل می شود و اگر به اعتراض پاسخ ندهیم تبدیل به انتقاد می شود و به شورش می انجامد. و اگر امروز شورش داریم، نتیجه عدم پاسخگویی دانشجویان است.
ما باید به سؤالات دانش آموزان پاسخ دهیم و سؤالات آنها را بی پاسخ نگذاریم، که باید مدیران دانش آموزان باشند و مدیران به آنها رسیدگی کنند و به جای توجیه، حتی برای دانش آموزان ابتدایی به دنبال اقناع باشیم. استفاده از روش های بازدارنده با معلمان و دانش آموزان جواب نمی دهد و با روش های بازدارنده نمی توان توطئه های جهانی را خنثی کرد.»
در فضای مجلس و در میان نمایندگان، فضای دیگری در واکنش به اعتراض دانشجویان از جمله احمد حسین فلاحی به وجود آمد. یکی از اعضای کمیته آموزش و پرورش شورا در گفت و گو با خبرگزاری ایلنا، گفت: شایعه بردن دانش آموزان از مدرسه صحت ندارد، بسیاری از افرادی که دستگیر شده بودند آزاد شدند؛ این افراد در خارج از کشور نیز دستگیر شدند.
در واقع فضاسازی در این زمینه وجود دارد. دانش آموز در خارج از محیط مدرسه کاری انجام داد و سپس وارد آن شد. اگر دانش آموزی در مقابل هیئت مدرسه کشف حجاب کند و سپس آن را برای رسانه های خارجی ارسال کند، با این زن چگونه رفتار می شود؟ آیا این در داخل مدرسه است یا خارج از مدرسه؟
از زمان وقوع این حوادث، وزیر آموزش و پرورش را به کمیته آوردیم و جنبه های پیشگیری و زمینه های آن را به او اطلاع دادیم. اما تصمیم گیری در مورد اینکه چه کسی احتمال دارد دستگیر شود یا نه، با وزارت آموزش و پرورش است. در مورد وزارتخانه اینطور نیست. چون یک موضوع حقوقی است و دستگاه قضایی باید به آن رسیدگی کند.
سیستم قضایی که می گوید با آنها دستگیر شده اند. یا با او به عنوان فردی برخورد می شود که به سن بلوغ رسیده است یا به سن بلوغ نرسیده است و خانواده تصمیم می گیرد.
سیستم قضایی تقسیم شده است. هر کس فریب جو را خورد و هرکس عمدا این کار را کرد برکنار شد زیرا قوه قضائیه یک دستگاه دولتی است و این وزارتخانه نمی تواند مستقیماً در پرونده های احتمالی دستگیری تصمیم بگیرد.
روز گذشته سرهنگ محمدرضا مزشی معاون تامین اجتماعی پلیس آگاهی استان یزد با تایید برخوردهای امنیتی با کودکان در اعتراضات خیابانی ماه گذشته گفت: خانواده ها مراقب فرزندان خود باشند تا فریب منافقین را نخورند. و متأسفانه شور و هیجان فوری رسانههای خارجی باعث شد «جوانان و نوجوانان در این حرکتها شرکت کنند که پلیس طبق وظیفه خود برای برقراری امنیت باید با آنها برخورد کند».