هر ساله در آستانه بازگشایی فصل مدارس، ماجرای درخواست خانواده ها برای خرید لباس فرم مدارس از فروشگاه های طرف قرارداد مدارس تکرار می شود. در پاسخ به این اعتراضات، مسئولان آموزش و پرورش سعی دارند با مراجعه به مدارس پشت سر دستور خود از شکایت و اعتراض خانواده ها در امان بمانند، اما در نهایت این خانواده ها قربانی این ماجرای تکراری هستند.
به گزارش همشهری، سابقه معرفی لباس فرم مدارس به دوران قبل از انقلاب برمی گردد، اما پس از انقلاب مدتی به فراموشی سپرده شد و در اواسط دهه هفتاد با لباس مشکی و سرمه ای دخترانه جایگزین شد. و اوایل دهه 80 و لباس های رنگارنگ برای پسران، دانش آموزان باید همان لباس را بپوشند. این تصمیم همان است و باز شدن تولیدکنندگان و عرضه کنندگان لباس فرم مدارس به بازار و ورود رنگ ها به همان مدارس!
البته هدف اصلی از ساخت لباس فرم دانش آموزی در مدرسه رفع فاصله طبقاتی بین بچه ها بود تا خبری از خودنمایی و چشم و هم چشمی در مدارس نباشد. به همین دلیل بسیاری از طرفداران این طرح در سال های اولیه از آن به عنوان لباس برابری و عدالت یاد می کردند.
در دهه 1980، لباس فرم برای دانش آموزان اختیاری اعلام شد. اما الان که پای خانواده ها می نشینیم، می گویند هر سال که بچه هایشان ثبت نام می کنند باید پول لباس مدرسه را بدهند. ماجرای لباس فرم مدارس و درآمدی که به تولیدکنندگان و مدارس داده می شود به حدی جدی شده است که در سال 1395 کارگروه تنظیم مد و لباس اسلامی ایرانی وارد ماجرا شد تا دستورالعمل های کلی برای تنظیم لباس فرم دانش آموزان ارائه کند. .
گرچه قوت فعالان این حوزه بر کارگروه مد نیز تأثیرگذار بوده و این دستورالعمل ها بر اساس نظام واحدی تدوین نشده است تا مدارس در انتخاب رنگ، طرح و مدل بر اساس معیارهای تعیین شده پاسخگو باشند. هر مدرسه ساز سبک خود را در قالب پوشش قرار می دهد. مشکلات فرزندپروری از اینجا شروع شد.
لباس های گران قیمت و بی کیفیت
والدین فکر می کنند نه حق انتخاب کیفیت پارچه را دارند و نه جایی که لباس درست می شود و دوخته می شود و همه چیز بدیهی تلقی می شود! مسعود ابراهیمی پدر یک دانش آموز تهرانی در منطقه 17 است که برای تهیه لباس فرم دخترش باید 350 هزار تومان به کارخانه ای در منطقه سرای در شمال خانی آباد پرداخت کند.
وی با گلایه از این وضعیت گفت که مدرسه فقط اعلام کرده به این سالن می رود و مبلغ 350 هزار تومان برای لباس فرم می پردازد. در حالی که از تبلیغ رنگ لباس خودداری می کنند تا مبادا خانواده هایی که می توانند لباس ها را بدوزند و سود محصول به دست بیاورند.
با اشاره به انتشار اخبار و اطلاعات مختلف در خصوص ممانعت از پرداخت هرگونه شهریه در مدارس دولتی هنگام ثبت نام، گمان می رود وزارت آموزش و پرورش مدام از ممنوعیت پرداخت شهریه و عدم الزام خانواده ها به تهیه لباس فرم صحبت می کند، اما ما چه هستیم. در حال انجام؟ ما در مدارس با موقعیت های مختلفی مواجه می شویم.
در دو سال کرونا که مدارس تعطیل شد، طرح الزام خانواده ها به تهیه لباس فرم در برخی مدارس تعطیل نشد. اینها صحبت های مادر یک دانش آموز ابتدایی است که می گوید: «در دو سال گذشته لباس های سفارش مدرسه را تهیه کرده ایم، اما بچه ها فقط چند روز به مدرسه رفتند.
حالا در سطح بالاتر باید به بهانه تغییر رنگ لباس در سطح بعدی دوباره لباس ها را تجهیز کنیم. هر لباس هم کمتر از 300 هزار تومان نیست. حالا فکر کنید تکلیف یک خانواده 2 تا 3 نفره در این مورد چیست؟ “
زهرا حسینی مادر دانش آموز سال اول راهنمایی است. از همین موضوع گلایه می کند و می گوید لباس هایی که برای این مرحله باید با هزینه گزاف بخریم از 400 تا 500 هزار تومان تمام پلاستیک است و بچه ها در کلاس های گرم مدرسه از این لباس ها خسته می شوند.
کسب و کار سودآور
یکی از والدین دانش آموزان منطقه 10 تهران نیز می گوید: در کوچه مدرسه ای که پسرم را ثبت نام کردم، تمام مدارس مقاطع مختلف مشغول به کار هستند و طی استعلام متوجه شدیم که همه مدارس خانواده ها را ملزم به خرید لباس فرم مدرسه کرده اند. در مورد سایر رشته های تحصیلی اطلاعی ندارم اما امسال به من اطلاع دادند که 8 میلیون و 790 هزار و 254 نفر در مقطع ابتدایی در سراسر کشور ثبت نام کرده اند که اگر فقط نیمی از این دانش آموزان به طور متوسط 200 هزار تومان برای لباس فرم پرداخته اند. رقم می شود 879 هزار و 25 میلیون و 400 هزار تومان!
و این هم گوشه ای از تجارت لباس در آستانه فصل بازگشایی مدارس! در ضمن اگر دانش‌آموزانی را با معدل‌های بالاتر و لباس‌های گران‌تر حساب کنیم، تعداد ذکر شده در این بخش بسیار چشمگیر و قابل تامل خواهد بود.
طبق دستورالعمل اجرایی ثبت نام دانش آموزان در سال تحصیلی 1402-1401، مسئولان مدارس مجاز به انعقاد قرارداد با تولیدکنندگان لباس فرم دانش آموزی نیستند. هزینه کل لباس فقط بر اساس قیمت های اعلامی اتحادیه و قیمت نامه مصوب ادارات صنعت، معدن و تجارت و مستقیماً از اولیاء به عهده تولید کننده خواهد بود.
تبصره 1: ادارات آموزش و پرورش در مناطق و مناطق موظفند با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به دریافت لیست قیمت تولید لباس فرم و ارسال آن به مدارس اقدام نمایند.
تبصره 2: مدیران بر اساس بند 15 شرح وظایف انجمن اولیا و مربیان مدارس در خصوص برنامه ریزی، تصمیم گیری، بهره برداری، نظارت بر سرویس ایاب و ذهاب و تهیه لباس فرم و پوشاک مدارس. دانش آموزان با هماهنگی شورای مدرسه و با رعایت ضوابط مندرج در ماده 85 آیین نامه اجرایی مدارس و تفاهم نامه ای که در آن آمده است، نسبت به تهیه و فعال سازی انجمن اولیا و مربیان مدرسه اقدامات لازم را انجام می دهند. ارائه لباس فرم به دانش آموزان فقط از طریق تولیدکنندگان مورد تایید که مشخصات آنها توسط انجمن مربوطه اعلام می شود.
تبصره 3: دانش آموزان برای عدم تحمیل هزینه های اضافی به خانواده ها می توانند سال ها از لباس های بهداشتی و قابل استفاده استفاده کنند و والدین در صورت تمایل می توانند با ذکر رنگ و مدل مورد تایید مدرسه، لباس فرزندان خود را بدوزند و تهیه کنند.
تبصره 4: مدیران مدارس موظفند پس از انعقاد توافقنامه بین انجمن اولیا و مربیان مدارس و تولیدکنندگان مورد تایید بر اساس قیمت نهایی پارچه و دوخت، معرفی خود را به تولیدکنندگان مورد تایید لباس فرم به والدین اطلاع دهند. (به اتحادیه های مربوطه اطلاع دهید).
تبصره 5: لباس فرم دانش آموزی بر اساس مشخصات مورد نیاز مدارس و با قیمت کارشناسی اعلام شده توسط انجمن مربوطه توسط تولیدکنندگان مورد تایید عرضه می شود. هیچ مبلغی مازاد بر نرخ اعلامی تحت عناوینی چون نظارت، مدیریت عرضه و توزیع یکسان اضافه و دریافت نمی شود.
تبصره 6: هرگونه تخلف احتمالی با شکایت اولیای دانش آموزان از طریق اتحادیه مدارس، بازرسان اتحادیه مربوطه، اداره نظارت و بازرسی صنعت و معدن، سازمان تجارت و سازمان تعزیرات حکومتی قابل رسیدگی است.
مدیران مدارس موظفند شماره تلفن های سازمان تعزیرات حکومتی، اداره بازرسی صنعت، سازمان معدن و تجارت را تنظیم و نسبت به ارزیابی عملکرد منطقه ای و پاسخگویی به شکایات اولیای دانش آموزان در اداره ثبت نام و اداره مدرسه اقدام نمایند.
