[ad_1]
فراد سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار یکی از برجستهترین شاعران معاصر ماست که در سه سلسله تاریخی کاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی میزیسته است. شهریار شعرهای زیادی به ترکی و فارسی سروده است. اما تسلط او در غزل بر دیگر اوزان شعر فارسی می تراود و غزلیات او چنان تأثیرگذار است که ناگزیر به دل او می نشیند.
ویژگی بسیار بدیع شهریار در شعر، فضای بسیار بدیع است. به جرأت می توان گفت شهریار نقش عمده ای در رونق و پیشرفت شعر معاصر فارسی داشت. در رابطه با این نوشتار به طور اجمالی به بررسی زندگی و آثار استاد شهریار می پردازیم، به این امید که شاید بتوانیم سهمی در معرفی و معرفی مشاهیر و بزرگان فرهنگ و ادب کشورمان داشته باشیم.
زندگی و زمان شاعر
سید محمد حسین فرزند حاج میر آقا خوشکنبی در 20 دی 1285 در روستای خوشکناب تبریز به دنیا آمد. پدرش وکیل دادگستری در تبریز بود. در سنسن پدر و مادرش او را به دلیل ابتلا به بیماری عفونی در شهر به روستاهای کیش کورشک و خشکناب بستان آباد بردند تا در کودکی نزد عمه اش در امان باشد. تحصیلات ابتدایی را در دبیرستان های یونایتد، فیوجات و تبریز به پایان رساند و پس از اخذ دیپلم با دوچرخه در سال 1300 برای ادامه تحصیل به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون شد. سپس تحصیلات پزشکی خود را تا سال 1303 ادامه داد.
در تهران، ثریا، دختر محمدحسین عبدالله امیر طهماسبی، عاشق شد و مدتی درگیر شد تا اینکه ثریا مجبور به ازدواج با مرد دیگری شد و محمد حسین، شش ماه قبل از اتمام دوره پزشکی، از نظر عاطفی شکست خورد. دردسر ناشی از این عشق او مدرسه را نیمه وقت ترک کرد. سپس به مدت چهار سال در خراسان اقامت کرد و در ادارات ثبت احوال مشهد و نیشابور مشغول به کار شد و در سال 1315 در بانک کشاورزی مشغول به کار شد و پس از چند سال منتقل شد و به شهر تبریز بازگشت.
در مرداد ۱۳۳۲ با یکی از بستگان پدرش به نام عزیزه عبدالخالقی ازدواج کرد که حاصل آن دو دختر به نام های شهزاد و مریم و یک پسر به نام هادی بود. شهریار در 27 شهریور 1376 در سن 82 سالگی در بیمارستان مهر تهران درگذشت و در آرامگاه شاعری در تبریز به خاک سپرده شد.
شعر شهریار
شهریار در 4 سالگی اولین شعر خود را به ترکی آذربایجانی سروده است. به گفته شاعر، پدرش اولین معلم و مرشد او بود. حافظ از کودکی شیفته شهیار بود و اشعار بزرگی چون فردوسی، بوستان و گلستان سعدی را دوست داشت. او در تهران با بزرگانی چون ابوالحسن صبا، محمد تقی بهار و عارف قزوینی دوست و دوستی کرد و بعدها با نیما یوشیز، هوشنگ ابتهاج و امیری فیروزکوهی آشنا شد.
اولین دفتر شعر او در سال 1308 توسط دوست صمیمی اش ابوالقاسم شیوا منتشر شد. نخستین دفتر شعر خود را در سال ۱۳۱۰ با مقدمه شاعر رجا بهار و سعید نفیسی منتشر کرد. او که در ابتدا به «بهجت» ملقب بود، پس از مدتی خواندن دیوان حافظ، نام منظوم «شهریار» را برگزید. شهریار در فاصله سال های 1329 تا 1330 شعر معروف «حیدر بابئی سلام» را به زبان ترکی آذربایجانی سرود که بعدها به 75 زبان زنده دنیا ترجمه شد.
شهریار بیش از 28000 بیت به فارسی و حدود 3000 بیت به زبان ترکی سروده است. وی همچنین اشعاری در وصف اهل بیت سروده است که غزل زیبای «علی هوم رحمت» از معروف ترین آنهاست. شهریار شاعری است که شعر را جای مناسبی برای بیان اندیشه های عمیق و اعتقادی می داند و به همین دلیل در قالب های مختلف شعر فارسی توصیه های اخلاقی و تربیتی داشته است. شهریار اگرچه در سرودن انواع شعر فارسی مانند قصیده، مثنوی، گیت، توکدا، چوثاره و نیمایی کاویتا مهارت دارد، غزلیات او بسیار معروف و بویژه شعرهای عاشقانهاش بسیار دلنشین است.
نظرات شاعران و بزرگان درباره شهریار
محمدرضا شفیع کدکنی درباره شهریار می گوید:
“شهریار بدون شک بزرگترین شاعر رمانتیک در زبان فارسی است. ما باید لحظه ای روی کلمه رمانتیک مکث کنیم. و بزرگترین حرکت فرهنگی، ادبی و هنری در تاریخ بشر آمریکا جنبش رمانتیک است که بزرگترین جنبش هنری و هنری است. نابغه ادبی. تاریخ بشر، مانند گوته، شیلر و غیره، همه شاعران رمانتیک بودند.» و با تخیل شاعرانه خود ما را به جایی برد که دیگر شاعران زمان خود ناآشنا بودند.
دکتر. غلامحسین یوسفی درباره شهر می گوید:
«شهریار بیتردید نبوغ شعر داشت.» در سرتاسر شعرهایش روحی حساس و شاعرانه بر بالهای خیالی سالک و خالق پرواز میکند و شعرش در هر زمینهای این ویژگی را پیدا کرده است.
ملک الشعرای بهار درباره شهریار گفته است:
“شعر شهریار را می خوانم و زیاد می خوانم. شعر او نه تنها مایه افتخار ایران نیست بلکه مایه افتخار جهان شرق است. شیرینی سرو می شود. سبک او نو و خوب و مطلوب برای کوچک و بزرگ است.”
محمدعلی سپانلو درباره این شهر می گوید:
شهریار یکی از غزلسراییهایی است که غزلهایش بسیار به نقاشی شعر نزدیک است، رنگها و مناظر در غزلهای او احساس و دیده میشود.
منوچهار سیستانی درباره شهریار گفته است:
شهریار شاعری است که همیشه جوینده است که هر نوبت و سنگی را امتحان کرد و سرانجام به ترانه رسید. شاید در سال های اخیر کمتر از آن تسلط داشته باشیم.»
در پایان مطلب آهنگ معروف و زیبای استاد شهریار که بعدا توسط گلم حسین بنان خوانده شد تقدیم شما کاربران عزیز می شود:
اومدی اینجا ولی حالا چرا
چرا، حالا من از پا در آمدم، چرا؟
دارو مصرف کردی و بعد از مرگ سهراب آمدی
انصافا این زود خواستی حالا چرا؟
زندگی ما مهلت امروز و فردای شما نیست
من امروز مهمان شما هستم، چرا فردا؟
عزیزان ما جوانی را به معشوق تو بخشیده ایم
حالا با جوانان کنار بیایید، چرا که نه
و با این عمرهای کوتاه غیر قانونی است
همه را نادیده بگیرید، زیرا من خشن نیستم
شور فرهادام به سوال تبدیل شده بود
لب شیرین چرا جواب تلخ بر سرت؟
ای شب ماتم که هرگز نظرم را جلب نکرد
چرا من اینقدر خوش شانسم؟
ابهال چون ازدحام هواداران آسیب دیده است
تعجب می کنم که چرا دنیا نمی پاشد
در پاییز هجری، گل بلبل طبیعتی عبوس دارد
خمشی شرط وفاداری بود
ای شهرنشین، بدون عشق تو سفری وجود نخواهد داشت
زیرا این سفر تا روز قیامت ادامه داشته است
[ad_2]